Trẻ mấy tháng biết ngồi? Cách giúp trẻ tập ngồi, những lưu ý cho ba mẹ

Tư vấn chuyên môn bài viết

BS. CKI. Tô Văn Vinh

Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ

Đặt Lịch Hẹn Xem hồ sơ

Lần đầu biết ngồi, biết đi, biết nói,… đều là những mốc quan trọng trong việc phát triển của trẻ nhỏ được các bậc cha mẹ đặc biệt quan tâm. Vậy trẻ mấy tháng biết ngồi? Cần phải lưu ý những gì khi tập ngồi cho trẻ? Đây là bài viết cung cấp thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh và đặc biệt cho những ai vừa có con đầu lòng.

Trẻ mấy tháng biết ngồi?

Thông thường, bắt đầu từ 3 – 4 tháng tuổi bé đã biết cách lật và bắt đầu biết chống tay để ngồi dậy vào khoảng 6 – 7 tháng. Trong trường hợp các bé phát triển nhanh có thể ngồi được từ 6 tháng tuổi trong khi hầu hết các bé sẽ thành thạo kỹ năng này khi đạt 7 đến 9 tháng tuổi. 

Quá trình phát triển vận động của trẻ thường sẽ trải qua những cột mốc sau đây:

• Trẻ sơ sinh: Thời điểm này bé thường thích nằm sấp
• 4 đến 6 tháng: Bé có thể ngồi khi có sự hỗ trợ từ người lớn
• 6 đến 9 tháng: Bé có thể tự ngồi được mà không cần đến sự hỗ trợ
• 6 đến 10 tháng: Bé bắt đầu tập bò
• 9 đến 15 tháng: Bé bắt đầu tập đi

Trẻ học ngồi như thế nào?

Bé chỉ có thể tập ngồi khi có khả năng kiểm soát phần đầu của mình, việc này đòi hỏi phần đầu và cơ cổ phải phát triển mạnh mẽ và cứng cáp. Khi bắt đầu muốn ngồi, bé có thể tự chống phần thân trên của cơ thể bằng cả hai tay và giữ cho ngực không chạm đất. Bên cạnh đó, bé cũng sẽ tự học được cách trở mình và lăn tròn.

Khi được 5 tháng tuổi, bé đã có thể ngồi được trong thời gian ngắn nếu có sự hỗ trợ của người lớn hoặc được đặt ở tư thế ngồi. Vào thời điểm này, bé có thể dễ bị ngã về 2 bên, vậy nên phụ huynh cần ở bên cạnh để giúp bé ngồi và tránh để bé bị ngã.

Sau một thời gian làm quen với việc ngồi như trên, bé sẽ học được cách nghiêng về phía trước hoặc chống bằng một tay hay cả hai tay để tạo thành tư thế kiềng 3 chân, giúp giữ cân bằng cho cơ thể.

Bé 7 tháng tuổi đã có thể ngồi mà không cần có sự hỗ trợ, lúc này bé có thể dùng tay để khám phá thế giới xung quanh và học cách xoay người để lấy được những vật bé thích. Ở thời điểm này, bé còn có thể chuyển từ tư thế nằm sấp sang tư thế ngồi bằng cách dùng tay đẩy mình lên. Đến tháng thứ 8 thì bé có thể ngồi vững mà không cần người lớn trợ giúp.

Khi đã ngồi vững, bé sẽ yêu thích và dành nhiều thời gian để ngồi hơn. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng đừng quên theo dõi sự phát triển khả năng bò của bé vì cả hai kỹ năng này sẽ phát triển cùng lúc trước khi bé học cách đi đứng.

Mối liên hệ giữa thời gian trẻ nằm sấp và tập ngồi

Thời gian trẻ nằm sấp là một trong những yếu tố quyết định câu trả lời chính xác trẻ sơ sinh mấy tháng biết ngồi. Thời gian nằm sấp hay còn gọi là “tummy time” đây là thời gian bé nằm sấp dưới sự theo dõi của ba mẹ. Mục đích chính của khoảng thời gian này là tăng cường sức mạnh của cơ cổ và cổ của bé, một bước quan trọng để chuẩn bị cho việc học ngồi sau này. Phụ huynh nên đặc biệt quan tâm và lưu ý, nếu thấy bé không thoải mái khi nằm sấp trong thời gian dài thì hãy cho bé thực hiện hàng ngày và vài lần mỗi ngày, sau đó tăng dần.

Để khuyến khích bé thực hiện “tummy time”, phụ huynh có thể cùng nằm cùng bé ở tư thế ngang tầm mắt để tạo môi trường an toàn và thân thiện cho bé thỏa thích khám phá. Hoặc bạn cũng có thể đặt một chiếc gương ở gần để bé có thể nhìn thấy hình ảnh chính mình, kích thích cho sự tò mà và khám phá của bé.

Trẻ biết ngồi từ mấy tháng thì coi là muộn?

Bé bao nhiêu tháng biết ngồi được xem là muộn cũng là một vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm.

Nhiều ba mẹ thường cảm thấy lo lắng khi con mình phát triển kỹ năng ngồi khá chậm, đặc biệt là khi so sánh với những đứa trẻ khác cùng lứa. Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ đều có quá trình phát triển riêng biệt và không nên chỉ nghe theo một tiêu chuẩn cụ thể. Trẻ biết ngồi chậm không hoàn toàn là dấu hiệu của việc kém phát triển hay có vấn đề về sức khỏe, phụ huynh không cần phải quá lo lắng.

Tuy nhiên cũng không nên chủ quan, phụ huynh hãy quan sát và theo dõi sự phát triển của bé thật cẩn thận. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ nên đưa con kiểm tra y tế chuyên sâu. Đối với trẻ 4 tháng không giữ đầu vững hoặc 9 tháng vẫn chưa ngồi được thì nên tham khảo ý kiến chuyên gia.

Dưới đây là một số biểu hiện của việc chậm phát triển vận động mà phụ huynh có thể lưu ý:

• Tay chân của trẻ có vấn đề, bị cứng hay mềm bất thường
• Động tác cũng như lực chuyển động của bé khá yếu
• Trẻ gặp khó khăn khi giữ đầu
• Trẻ ít khi dùng tay lấy đồ vật, cầm đồ vật hay đưa vật lên miệng

Làm thế nào để giúp bé tập ngồi?

Bất kỳ đứa trẻ nào cũng sẽ phát triển khả năng ngồi theo quy luật tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, để làm được việc này đòi hỏi trẻ phải thực hành thường xuyên vì việc tự ngồi đòi hỏi sự thay đổi trọng lượng và kiểm soát phương hướng. Vậy đã biết trẻ mấy tháng biết ngồi thì phụ huynh cũng có thể hỗ trợ bé bằng cách biện pháp dưới đây.

Hãy tạo điều kiện cho bé tập ngồi thường xuyên và nên để bé tự thân vận động, không nên hỗ trợ nâng đỡ quá nhiều. Thay vào đó hãy để cho bé có không gian riêng để tự học cách cân bằng cơ thể, việc tự nâng cao cơ thể và nâng đầu sẽ giúp bé nhận biết khả năng chống đỡ từ mông và chân.

Phụ huynh cũng có thể cho bé nằm sấp và chơi trên sàn nhà tối thiểu 2 đến 3 lần mỗi ngày, việc này giúp bé phát triển toàn diện khả năng ngồi, bò và lăn. Hãy đặt những món đồ chơi yêu thích của bé xung quanh và đừng quá lo lắng nếu thấy bé vẫn chưa ngồi vững vì mỗi bé sẽ có tiến độ phát triển khác nhau.

Để giúp bé kiểm soát đầu được vững hơn, trong mấy tháng bé biết ngồi, phụ huynh hãy hỗ trợ nâng đầu và ngực bé thường xuyên. Bạn có thể thực hiện những động tác đơn giản như khuyến khích bé chơi úp mặt xuống sàn rồi gọi bé nhìn lên, việc này không chỉ giúp cho cơ thể bé linh hoạt hơn, cơ thể phát triển mạnh mẽ mà còn giúp bé khám phá thế giới xung quanh.

Bên cạnh đó, hãy tận dụng đồ chơi sáng tạo và gương để kích thích các giác quan của bé. Âm thanh và hình ảnh sẽ giúp bé tập trung và phát triển thính giác cùng thị lực. Khi bé đã tự tin hơn, hãy đặt đồ chơi và các vật dụng ở gần tầm với của bé, kích thích bé dùng tay để nắm lấy và giữ thăng bằng.

Cha mẹ cũng có thể kẹp chân bé vào đùi hoặc đặt bé trong lòng với chân khoanh trên sàn, lưu ý giữ cho bé thẳng lưng, tránh làm vẹo cong lưng bé. Trong khi ngồi cùng bé, bạn có thể thực hiện những hoạt động bổ ích khác như đọc sách, nghe nhạc hoặc chơi các trò chơi vận động nhẹ.

Trong mấy tháng biết ngồi, bạn cũng có thể đặt bé ngồi một mình trên sàn và đặt gối hoặc đệm xung quanh để tránh cho bé ngã bị thương, giúp bé tự tin hơn khi ngồi một mình và thực hiện các hoạt động khác.

Những lưu ý khi tập ngồi cho trẻ

Nắm được thông tin trẻ em mấy tháng biết ngồi thì phụ huynh sẽ dễ dàng theo dõi, quan sát cũng như chăm sóc con trẻ hơn. Và dưới đây là một vài những điều mà cha mẹ cần lưu ý để giữ cho quá trình tập ngồi của con an toàn:

• Khi bé mới bắt đầu tập ngồi, hãy giữ bé ngồi giữa 2 chân của bạn để có thể hỗ trợ từ mọi phía
• Nên để bé tập ngồi theo quy trình phát triển tự nhiên, phụ huynh không nên bắt buộc bé tập ngồi quá sớm. Ép buộc bé thực hiện tư thế ngồi quá sớm có thể có tác động tiêu cực đến sự phát triển của các kỹ năng khác.
• Đảm bảo an toàn cho bé là yếu tố quan trọng hàng đầu trong thời gian tập ngồi, khu vực xung quanh cần được kiểm tra kỹ lưỡng, loại bỏ các vật dụng nguy hiểm như dao kéo, đồ sắt nhọn, ổ cắm điện, đồ chơi nhỏ, thuốc hay các chất độc hại.
• Luôn để trẻ trong tầm mắt để có thể hỗ trợ ngay khi bé té ngã, có thể sử dụng gối, mềm hay thảm để hỗ trợ và giảm áp lực khi bé té ngã.
• Mặc dù chưa thể di chuyển nhiều nhưng khi nào bé biết ngồi chính là dấu hiệu cho thấy bạn cần phải chuẩn bị kỹ càng cho việc phát triển của bé, cất kỹ các vật nhọn, vật cứng, tránh tầm với và hoạt động của bé
• Tránh mọi rủi ro gây nghẹt thở, nguy cơ từ vật liệu hay đồ chơi nguy hiểm bằng cách giữ chúng xa tầm với của bé. Bạn có thể nằm xuống sàn để kiểm tra mọi nguy cơ tiềm tàng ngang tầm mắt của bé.
• Hãy điều chỉnh độ cao của nôi để đảm bảo an toàn khi bé cố gắng đứng lên. Thắt chặt dây an toàn khi bé ngồi trên ghế cao và các thiết bị ngồi khác để đảm bảo sự ổn định, đặc biệt là khi bé ngồi trong thời gian dài. Tránh đặt ghế trên các bề mặt cao, trong hoặc gần khu vực có nước để đảm bảo an toàn tối đa cho bé.
• Không nên cho bé sử dụng quá nhiều sản phẩm hỗ trợ để hạn chế tình trạng phụ thuộc, bé trở nên lười biếng tự ngồi. Hãy để bé phát triển theo cách tự nhiên, giúp bé xây dựng kỹ năng một cách linh hoạt và ngồi một cách tự tin.
• Việc bổ sung dưỡng chất cho bé cũng đóng vai trò khá quan trọng, phụ huynh nên cân nhắc bổ sung cho bé các sản phẩm chứa lysine và những khoáng chất cần thiết khác như crom, kẽm, selen cũng như các vitamin thiết yếu thuộc nhóm B. Những chất này không chỉ giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của bé mà còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng và cải thiện sức khỏe toàn diện.

Cột mốc tiếp theo của trẻ sau khi biết ngồi là gì? 

Khi bé tự nhận ra được rằng mình có thể hướng về phía trước từ tư thế ngồi và có thể giữ thăng bằng với tay và đầu gối, bé sẽ thích di chuyển về phía trước hoặc lùi lại bằng bốn chân. Việc này sẽ xuất hiện khi bé đạt 6 đến 7 tháng và bé sẽ thuần thục kỹ năng bò sau 10 tháng tuổi.

Khi tính hiếu động và sự tò mò của trẻ tăng lên cũng là lúc phụ huynh phải quan tâm đến việc giữ ấm cho trẻ kỹ hơn. Theo khuyến nghị bác sĩ nhi khoa, phụ huynh nên đợi cho đến khi bé có thể tự ngồi vững mà không cần sự hỗ trợ rồi mới bắt đầu ăn thức ăn đặc sẽ bảo đảm cho sự an toàn và phát triển của trẻ.

FAQ – Những câu hỏi thường gặp về trẻ mấy tháng biết ngồi

Bên cạnh thông tin em bé bao nhiêu tháng biết ngồi thì các bậc phụ huynh cũng có những thắc mắc, quan tâm phổ biến như dưới đây để có thể quan sát và chăm sóc con em đúng cách hơn.

Chắc hẳn qua bài viết trên đây, phụ huynh đã có thêm những thông tin bổ ích về việc trẻ mấy tháng biết ngồi cũng như những điều cần lưu ý trong quá trình này. Tuy đây là một cột mốc phát triển quan trọng, nhưng ba mẹ không cần quá lo lắng mà hãy để bé tự do phát triển theo khả năng là tốt nhất nhé!