Cách massage cho trẻ sơ sinh để bé dễ ngủ, ngủ ngon và tiêu hóa tốt

Tư vấn chuyên môn bài viết

BS. CKI. Tô Văn Vinh

Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ

Đặt Lịch Hẹn Xem hồ sơ

Trẻ sơ sinh là đối tượng rất cần được massage để thư giãn, ngủ ngon giấc và ăn ngoan. Massage đem lại rất nhiều lợi ích và đã được nhiều chuyên gia khuyến khích thực hiện cho trẻ. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, các mẹ phải biết được cách massage cho trẻ sơ sinh như thế nào cho đúng, cần chú trọng đến các thao tác, kỹ thuật. Hãy cũng tìm hiểu về phương pháp massage hiệu quả cho trẻ sơ sinh qua bài viết dưới đây nhé.

Nên massage cho trẻ vào thời điểm nào là tốt nhất?

Trẻ sơ sinh đủ 1 tháng tuổi là độ tuổi lý tưởng để thực hiện massage cho bé vì khi đó cuống rốn trẻ sẽ rụng, rốn khô lại tránh nhiễm trùng, da của trẻ hoàn thiện hơn, ít nhạy cảm hơn, hàng rào bảo vệ da của trẻ đã khỏe hơn nhiều so với lúc mới sinh.

Trong ngày, thời điểm buổi sáng khi bé ngủ dậy hoặc buổi tối sau khi tắm và trước khi ngủ để giúp bé có giấc ngủ sâu hơn là 2 khoảng thời gian tốt nhất để massage.

Các mẹ lưu ý không nên massage sau khi trẻ vừa ăn no vì sẽ gây khó chịu cho trẻ, có thể khiến trẻ bị đau bụng, nên đợi thêm khoảng 45 phút. Ngoài ra, khi cần cho con bú lại thì mẹ nên đợi khoảng 15 phút sau khi massage để trẻ ở trong trạng thái thoải mái nhất nhé.

Thời điểm buổi sáng khi trẻ bắt đầu một ngày mới là có thể massage, mẹ có thể massage trước lúc tắm hoặc vào chiều tối để trẻ có giấc ngủ ngon và sâu giấc hơn.

Lợi ích của việc massage cho bé sơ sinh

Giúp bé thư giãn, giảm căng thẳng

Khi chúng ta massage cho em bé thì sẽ kích thích cơ thể trẻ giải phóng ra chất oxytocin có tác dụng trong kích thích thần kinh tạo cảm giác sảng khoái dễ chịu. Nồng độ hormone cortisol trong máu cũng sẽ sẽ dần được giảm xuống. Lúc này, cơ bắp của trẻ được thư giãn, massage đúng cách sẽ kích thích cơ bắp phát triển rất tốt. Hơn nữa, việc massage có tác dụng rất tốt cho trẻ sơ sinh hay bị chướng bụng, đau bụng.

Giúp hệ thần kinh phát triển

Massage giúp kích thích sự phát triển của hệ thần kinh ở trẻ, giúp trẻ trở nên nhạy bén hơn, có tương tác với mọi người xung quanh. Điều này giúp trẻ phát triển toàn diện được cả về trí tuệ lẫn kỹ năng vận động.

Giúp bé ngủ ngon, sâu giấc

Trẻ sơ sinh có nhịp thở chưa ổn định, lúc nhanh lúc chậm nên việc massage trước khi ngủ cho bé sẽ giúp da được kích thích, sản sinh ra nhiều melatonin – 1 loại hormone hỗ trợ điều hòa giấc ngủ sâu hơn.

Giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ có thân hình khác thường

Đối với trẻ sơ sinh không may mắc hội chứng Down hoặc bại não thì massage có tác dụng rất tốt trong việc xoa dịu trẻ.

Đối với trẻ sinh non khi được massage thường xuyên sẽ có khả năng vận động tốt hơn và tăng cân nhanh hơn những đứa trẻ sinh non khác khi không được massage.

Theo nghiên cứu của TM Field và các đồng nghiệp, những trẻ sinh non được áp dụng “liệu ​​pháp chạm” (mát-xa) tăng cân nhiều hơn 47% so với những trẻ sinh non không được mát-xa.

>> Xem thêm: Massage cho trẻ sơ sinh – Hai yếu tố chính trong chăm sóc hàng ngày và phát triển sức khỏe của trẻ sơ sinh

Giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường hệ miễn dịch

Massage giúp kích thích hệ thống thần kinh toàn thân, trong đó có hệ tiêu hóa, do vậy rất có lợi cho hệ tiêu hóa. Điều này giúp kích thích hệ tiêu hóa của bé làm việc hiệu quả hơn, hấp thu được nhiều dưỡng chất và đẩy lùi các tác nhân gây hại cho đường ruột.Từ đó trẻ sơ sinh sẽ được tăng cường miễn dịch của cơ thể.

Một nghiên cứu được thực hiện ở các bé 10 tuần tuổi cho thấy, khi thường xuyên massage bé sơ sinh thì các bé sẽ ít bị cảm lạnh và ít bị tiêu chảy hơn so với những trẻ không được massage.

Giúp xoa dịu cơn đau

Trong quá trình massage, cơ thể tự giải phóng endorphins, là một chất có tác dụng giảm đau tự nhiên cho cơ thể chúng ta. Do đó, massage cho trẻ em vừa giúp cải thiện lưu thông máu vừa làm dịu cơn đau trong giai đoạn các bé đang mọc răng, đau bụng hay cảm cúm…

Giúp phát triển xương khớp

Massage em bé thường xuyên giúp hệ xương của bé được phát triển nhanh, cứng cáp hơn, ngăn ngừa tình trạng còi xương, loãng xương. Khi đôi chân trở nên cứng cáp hơn, bé sẽ tập đi giỏi hơn và hoạt động hoạt bát hơn.

Giúp phát triển tâm lý, cảm xúc

Khi massage cho trẻ sơ sinh, các thao tác massage tác động lên cơ thể của bé không chỉ mang đến cho trẻ sự thư giãn và còn giúp cảm xúc của trẻ trở nên vui vẻ, tận hưởng.

Việc kích thích xúc giác thông qua massage sẽ tiết ra hormone oxytocin, giúp cho sự phát triển tâm lý của trẻ được xúc tiến cũng như gắn kết mối quan hệ của em bé với gia đình.

Các bước massage cho trẻ sơ sinh đúng cách

Trước khi massage

Mẹ cần chú ý những điều dưới đây trước khi chính thức bắt đầu các bước massage cho bé:

• Mặc dù việc massage cho trẻ sơ sinh không nguy hiểm, nhưng mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện massage. Một số trẻ mắc bệnh tiềm ẩn nên không thể thực hiện massage tại nhà.
• Chọn loại dầu massage phù hợp thông qua tư vấn từ các bác sĩ.
• Thử dầu massage ở một vùng nhỏ trên da của bé trong khoảng 1 ngày để kiểm tra da bé có xảy ra tình trạng kích ứng hay không.

Những mẹ chưa có kinh nghiệm trong việc lựa chọn dầu massage an toàn cho bé cũng như cách sử dụng thì có thể tham khảo bài viết cách sử dụng dầu massage cho bé mẹ nhé!

Bước 1: Tìm kiếm sự cho phép của trẻ

Đây là bước đầu tiên và quan trọng vì phải được sự “cho phép” của trẻ thì quá trình massage cho trẻ sơ sinh mới thực sự đạt hiệu quả.

Tuy nhiên, các mẹ cũng cần lưu ý rằng ở những lần đầu massage trẻ em, đó là trải nghiệm mới với bé nên bé có thể cảm thấy chưa thích ứng được, nhưng đừng lo, khi đã dần quen thì bé sẽ hoàn toàn thích thú với việc này đấy.

Bạn hãy thử bằng cách lấy ít dầu xoa nhẹ vào bụng của trẻ và quan sát phản ứng lúc này trẻ ra sao. Nếu bé không chịu được tác động khi mẹ chạm vào và quấy khóc thì đó là thời điểm chưa thích hợp. Còn nếu như bé có dấu hiệu tích cực và khoái chí thì các mẹ có thể yên tâm mát xa rồi.

Bước 2: Bắt đầu với xoa bóp chân của bé

Mẹ hãy lấy một vài giọt dầu xoa vào lòng bàn tay và bắt đầu xoa bóp lòng bàn chân của em bé. Sau đó vuốt ve phần gót chân và đầu các ngón chân bằng lòng bàn tay của mẹ.

Dùng ngón tay cái xoay vòng tròn khắp phần dưới của mỗi bàn chân và sau đó đến các ngón chân. Lưu ý không có động tác kéo ngón chân giống như thực hiện massage chân cho người lớn. Thay vào đó, các mẹ hãy xoa bóp nhẹ từng ngón chân cho bé để bé trải nghiệm được cảm giác thoải nhất nhé. Cách massage cho em bé này sẽ giúp kích thích các đầu dây thần kinh của trẻ.

Tiếp theo, hãy nâng một trong hai chân của bé lên và từ từ vuốt nhẹ lên mắt cá chân rồi tiếp tục tiến lên phía đùi. Hoặc cũng có thể xoa bóp cả hai chân của bé cùng một lúc nếu bé đồng ý và cảm thấy thư giãn.

Cuối cùng có thể kết thúc quá trình massage trẻ sơ sinh ở chân bằng cách dùng hai tay nắm nhẹ vào hai bên đùi. Từ từ vuốt nhẹ từ chân đến đùi của bé là được.

Bước 3: Chuyển sang massage cánh tay

Cách thức xoa bóp cánh tay cũng tương tự như thực hiện với chân. Ta sẽ thực hiện massage em bé lần lượt từng cánh tay bằng cách nắm tay bé và vuốt kiểu xoay tròn trên lòng bàn tay. Tiếp tục vuốt ve xoa bóp trên các ngón tay theo chiều hướng về đầu của các ngón tay.

Sau đó, xoay bàn tay của em bé lại và nhẹ nhàng xoa bóp mu bàn tay bằng cách vuốt thẳng về phía cổ tay. Sau đó, nhẹ nhàng xoa bóp cổ tay của bé theo chuyển động tròn, giống như việc đeo vòng tay vậy. Hãy luôn nhớ rằng massage cho bé sơ sinh thật sự cần thao tác uyển chuyển nhẹ nhàng với bé nhé.

Tiếp theo, mát xa từ từ tiến dần phía cẳng tay rồi đến cánh tay trên. Lúc này hãy xoa bóp toàn bộ cánh tay của em bé theo chuyển động tròn một cách nhẹ nhàng.

Bước 4: Massage ở vùng ngực và vai cho trẻ

Các mẹ hãy vuốt nhẹ song song từ hai bên vai trái và vai phải về phía ngực khi mát xa cho trẻ sơ sinh. Lặp đi lặp lại thao tác mát xa vai này một cách nhẹ nhàng, mềm mại.

Tiếp theo, massage vùng ngực bằng cách đặt tay ở giữa ngực của bé và xoa bóp theo hướng về phía bên.

Thực hiện các thao tác mát xa bé sơ sinh ở ngực bằng cách vuốt nhẹ sang hai bên từ ngực tới dưới xương ức, xương ngực và ngang qua ngực.

Bước 5: Thực hiện massage vùng bụng

Trước hết bạn hãy nhớ rằng, các em bé sơ sinh sẽ uống sữa rất no, do đó bạn phải tránh những áp lực lên vùng bụng dù là nhỏ nhất khi mát xa trẻ sơ sinh.Vì vậy lời khuyên đưa ra là hãy đợi khoảng 45’ sau khi bé bú xong để thực hiện massage.

Chúng ta sẽ bắt đầu bằng động tác vuốt từ đỉnh bụng cạnh rốn. Đặt nhẹ nhàng lòng bàn tay của bạn lên đó và vuốt tròn theo chiều kim đồng hồ thật nhẹ nhàng xung quanh bụng và rốn là cách massage cho trẻ sơ sinh được ưa thích. Lưu ý rằng nên tránh chạm vào rốn. Ở trẻ sơ sinh, rốn có thể còn đang nhạy cảm và mỏng manh vì các bé mới rụng cuống rốn.

Bước 6: Massage cho bé ở vùng mặt và đầu

Hướng dẫn massage cho trẻ sơ sinh ở mặt và đầu có thể là một thách thức với các mẹ vì trẻ có xu hướng quậy nhiều. Nhưng đây là vùng cũng quan trọng không kém ở các bộ phận khác của cơ thể khi học cách mát xa cho bé.

Bắt đầu massage mặt bằng cách đặt đầu ngón tay trỏ của mẹ ở giữa trán của trẻ. Sau đó từ từ vuốt dọc theo sống mũi về phía cằm. Từ cằm, tiếp tục di chuyển ngón tay về phía hai má và massage vùng má một cách nhẹ nhàng theo chuyển động tròn. Lặp lại cách mát xa cho trẻ sơ sinh ở mặt như vậy một vài lần. Ở trán, mẹ hãy massage nhẹ nhàng trán cho em bé bằng cách di chuyển các ngón tay từ giữa trán sang hai bên.

Tiếp đến là massage ở vùng da đầu cho bé bằng cách sử dụng đầu ngón tay giống như bạn đang gội đầu bé. Bước này các mẹ cần xoa đầu ngón tay nhẹ nhàng và không tạo áp lực lên đầu bé vì hộp sọ của trẻ rất mỏng. Cấu trúc cơ thể của bé sơ sinh còn chưa hoàn thiện hẳn nên đây cũng là lưu ý đặc biệt đối với các mẹ nhé.

Khi mẹ đã quen với các bước massage đầu cơ bản thì có thể tìm hiểu thêm những thao tác massage đầu cho trẻ sơ sinh chuyên sâu hơn tại bài viết cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh.

Bước 7: Massage phía sau lưng cho trẻ

Bước cuối cùng của buổi massage là xoay người và xoa bóp lưng cho em bé. Lúc này hãy thuyết phục sao cho trẻ nằm sấp và đặt hai tay ở phía trước, lưu ý không phải ở hai bên vì có thể gây trẹo tay của bé.

Cách massage trẻ sơ sinh ở vùng lưng này là đặt các đầu ngón tay của mẹ lên lưng trên của em bé. Dùng các ngón tay mát xa vòng tròn theo chiều kim đồng hồ và từ từ dịch chuyển dần dần về phía mông.

Khi bé đã dần làm quen với các thao tác massage, mẹ có thể tham khảo thêm 3 kỹ thuật massage lưng tại bài viết massage lưng cho bé để đem lại nhiều lợi ích hơn đối với sự phát triển của con.

Sau đó, mẹ hãy đặt ngón trỏ và ngón giữa của mình ở hai bên của xương sống trên của bé và thao tác rất nhẹ nhàng các ngón tay di chuyển về phía mông. Lặp lại cách matxa cho bé sơ sinh này một vài lần ở trên lưng bé. Các mẹ hãy đặt hai ngón tay ở hai bên rãnh cột sống và từ từ thao tác xuống dưới, không nên vuốt dọc theo xương sống của em bé nhé.

>>> Xem ngay: Các bước massage cho bé sơ sinh qua video sau