Tư vấn chuyên môn bài viết BS. CKI. Tô Văn Vinh Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ
Chàm sữa là căn bệnh da liễu thường gặp ở trẻ sơ sinh, khiến bé ngứa ngáy, khó chịu. Tuy không nguy hiểm nhưng nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể để lại biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ của bé. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh.
Mục lục
Chàm sữa là bệnh gì?
Chàm sữa ở trẻ sơ sinh, hay còn gọi là lác sữa, là bệnh lý da liễu phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em từ 2 tháng đến 2 tuổi. Theo thống kê, 20% trẻ sơ sinh có thể mắc bệnh này, bất kể sức khỏe tốt hay yếu.
Bệnh thường xuất hiện ở hai bên má trẻ, sau đó lan dần ra chân tay và toàn cơ thể. Ban đầu, chàm sữa xuất hiện với những nốt hồng nhỏ, dần dần chuyển thành mụn nước màu đỏ, tiết dịch khi vỡ ra, sau đó đóng vảy và bong tróc. Tuy không lây lan và ít nguy hiểm, chàm sữa lại dễ tái phát nhiều lần, có thể tiến triển thành chàm thể tạng, gây khó khăn trong điều trị và để lại sẹo làm ảnh hưởng thẩm mỹ sau này.
Chàm ở trẻ sơ sinh được chia thành 3 dạng chính với những biểu hiện khác nhau:
- Chàm sữa cấp tính: Xuất hiện mụn nước màu hồng, có thể vỡ ra và gây ngứa ngáy khó chịu ở trẻ.
- Chàm sữa mãn tính: Tổn thương xuất hiện trên diện rộng và dày, làm da trở nên khô ráp và bong tróc thành nhiều rãnh ngang dọc.
- Chàm sữa bán cấp: Là sự kết hợp của hai thể cấp tính và mãn tính.
Nguyên nhân dẫn đến chàm sữa ở trẻ sơ sinh
Chưa có nghiên cứu nào chỉ ra được chính xác nguyên nhân khiến bé sơ sinh bị chàm sữa. Theo đó, bệnh có thể xuất phát từ nguyên nhân cơ địa của trẻ hoặc tác động từ các tác nhân gây dị ứng bên ngoài. Dưới đây là một số yếu tố có khả năng gây chàm sữa:
- Cơ địa dễ dị ứng bẩm sinh: Những trẻ có cơ địa dễ dị ứng bẩm sinh thì dễ mắc bệnh chàm sữa.
- Di truyền từ ba mẹ: Trẻ có nguy cơ mắc bệnh chàm sữa cao hơn những đứa trẻ khác khi có ba mẹ có tiền sử mắc các bệnh như nổi mề đay, hen suyễn, dị ứng thời tiết, dị ứng da,…
- Tác nhân từ môi trường: Lông chó mèo, nấm mốc, bụi bẩn, hóa chất trong sữa tắm, dầu gội, bột giặt,… đều có thể là những tác nhân gây dị ứng.
- Khí hậu thay đổi: Khí hậu hanh khô hoặc thay đổi đột ngột có thể khiến da bé dễ kích ứng và dẫn đến chàm sữa.
- Dinh dưỡng: Rối loạn tiêu hóa, mẹ cho bé bú không đúng cách có thể góp phần vào sự phát triển của chàm sữa.
- Vệ sinh: Tắm rửa quá nhiều hoặc sử dụng sản phẩm không phù hợp có thể khiến da bé bị khô, mất đi lớp bảo vệ tự nhiên, dẫn đến chàm sữa.
- Virus cũng có thể là “thủ phạm” gây ra chàm sữa ở trẻ.
Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị chàm sữa
Hiểu rõ dấu hiệu và cách phân biệt chàm sữa trẻ em với một số bệnh tương tự sẽ giúp ba mẹ có phương pháp chăm sóc bé tốt hơn.
Chàm sữa được nhận biết qua một số dấu hiệu:
- Vị trí xuất hiện: Chàm sữa thường xuất hiện ở hai bên má, trên mặt, và có thể lan rộng ra các bộ phận khác của cơ thể trẻ như cổ tay, mu bàn tay, khuỷu tay, đầu gối,…
- Biểu hiện: Ban đầu là các nốt mẩn đỏ, nhỏ li ti, sau đó tiến triển thành mụn nước. Mụn nước do chàm sữa gây ngứa ngáy, khó chịu cho bé và sẽ tiết dịch và đóng vảy khi bị trầy xước hoặc vỡ.
- Chạm vào vùng da bị chàm sữa sẽ có cảm giác khô và đóng vảy li ti, khô và căng.
- Trẻ thường có biểu hiện khó chịu, quấy khóc, ngủ không ngon giấc và biếng ăn.
- Những dấu hiệu kèm theo như dị ứng, viêm mũi, hen suyễn.
Việc chẩn đoán chính xác bệnh là vô cùng cần thiết để có cách trị chàm sữa ở trẻ sơ sinh hợp lý. Dưới đây là một số bệnh có triệu chứng tương tự với chàm sữa:
- Mề đay: Nốt mẩn và phù, xuất hiện rải rác.
- Chốc: Mụn nước hoặc bóng nước, tiến triển thành mụn mủ, đóng vảy dày màu vàng.
- Vảy trắng: Vùng da giảm sắc tố, màu trắng, vảy mịn, xuất hiện ở má, tay và nửa thân trên.
Chàm sữa ở trẻ sơ sinh có gây nguy hiểm không?
Tuy không quá nguy hiểm, nhưng chàm sữa trẻ sơ sinh lại làm bé ngứa ngáy dai dẳng, khiến bé quấy khóc và khó chịu. Đặc biệt trong giai đoạn đầu, bé có thể gãi liên tục, gây tổn thương da và dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng.
Ngoài ra, hầu hết các trường hợp chàm sữa sẽ thuyên giảm dần và tự khỏi khi trẻ lớn hơn 1 tuổi. Trường hợp chàm sữa không tự khỏi sau 4 tuổi thì bệnh có thể kéo dài, tái phát và biến chứng thành một số bệnh da liễu khác như chốc, viêm da mụn mủ và tiến triển thành chàm lan rộng trên cơ thể.
Chàm sữa rất dễ nhận biết ngay khi mới xuất hiện các dấu hiệu, lúc này ba mẹ nên đưa bé đi thăm khám để được tư vấn cách chữa chàm sữa cho trẻ sơ sinh kịp thời, tránh để bệnh lâu làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Cách chăm sóc và điều trị chàm sữa ở trẻ sơ sinh
Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh có khả năng tái phát cao, đặc biệt khi bé tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như thực phẩm hoặc thay đổi thời tiết. Do đó, ba mẹ tuyệt đối không tự ý điều trị cho trẻ tại nhà bằng các loại lá hay đắp thuốc theo dân gian, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Việc tuân thủ cách trị chàm sữa từ bác sĩ da liễu đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh hiệu quả.
Dưới đây là một số lưu ý khi trị chàm sữa cho trẻ sơ sinh:
Chế độ dinh dưỡng
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ nên uống thuần sữa, sau 6 tháng có thể cho trẻ ăn dặm với nhiều loại thức ăn khác.
- Tránh cho trẻ ăn những loại thực phẩm dễ gây dị ứng như thực phẩm lên men, hải sản. Nếu vẫn muốn cho trẻ ăn, thì hãy thử cho ăn một ít trước và quan sát xem trẻ có phản ứng dị ứng không.
Vệ sinh cá nhân
- Nên cho trẻ tắm bằng nước ấm và kết hợp mát-xa nhẹ nhàng cho trẻ khi tắm.
- Hạn chế sử dụng các loại xà phòng và sữa tắm. Nếu sử dụng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước để tránh trẻ bị kích ứng khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
- Không tắm quá lâu và chà xát trên da trẻ, đặc biệt ở những vùng đang bị tổn thương.
- Giữ cơ thể trẻ khô thoáng, thường xuyên thay tả và sử dụng những loại quần áo có chất liệu mềm mại.
- Sử dụng cho trẻ những loại kem dưỡng da có nguồn gốc rõ ràng và phù hợp với làn da em bé.
Môi trường xung quanh trẻ
- Cho trẻ ở trong môi trường đủ độ ẩm cần thiết và thoáng mát.
- Thường xuyên vệ sinh chăn gối cho trẻ. Hạn chế sử dụng các loại bột giặt tẩy mạnh, nhạy cảm với làn da trẻ.
- Không để trẻ tiếp xúc với những khu vực nhiều bụi bẩn, có mùi thuốc lá, chó mèo, phấn hoa,…
FAQ – Một số câu hỏi thường gặp về bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh
Bệnh lác sữa không phải là một bệnh truyền nhiễm thông thường, nhưng vi khuẩn hoặc nấm men gây ra bệnh có thể lây lan từ một vùng da bị nhiễm sang vùng da khác. Điều này có thể xảy ra thông qua tiếp xúc trực tiếp giữa các vùng da, hoặc lây nhiễm chéo từ vật dụng hoặc quần áo mà trẻ sử dụng.
Sản phẩm chăm sóc da thông thường có thể chứa các thành phần có thể kích ứng da và làm tăng nguy cơ phát triển hoặc làm trầm trọng hơn đối với tình trạng bệnh chàm sữa. Việc sử dụng các sản phẩm được thiết kế đặc biệt cho da nhạy cảm hoặc da đang bị chàm sữa sẽ là lựa chọn tốt nhất.
Để chẩn đoán bệnh chính xác nhất cần có sự thăm khám từ các chuyên gia y tế. Tuy nhiên, các dấu hiệu như vùng da đỏ, ngứa và vảy trắng hoặc vàng thường là biểu hiện phổ biến của bệnh chàm sữa. Tuy nhiên, có thể cần phải phân biệt với các vấn đề da liễu khác như viêm da tiết bã nhờn, eczema, hoặc viêm da do tiếp xúc với dị vật.
Bài viết này cung cấp cho các mẹ những thông tin cần thiết về chàm sữa ở trẻ sơ sinh, một bệnh lý da liễu phổ biến ở trẻ em. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về chàm sữa và có cách chăm sóc da bé hiệu quả nhất.
Thông tin đáng tin cậy từ Felisa
Khi thực hiện các bài viết trên website, mục đích của chúng tôi là: bất kỳ bố mẹ nào cũng có thể tiếp cận được với các nguồn thông tin chính xác.
Tất cả các bài viết của chúng tôi được nghiên cứu kỹ lưỡng và dựa trên những dữ liệu mới nhất từ các nguồn học thuật uy tín và đáng tin cậy. Chúng tôi xây dựng các bài viết này cùng với các cố vấn chuyên môn là các bác sĩ thuộc chuyên khoa Sản phụ tại ĐH Y Dược TPHCM & ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ thuộc chuyên khoa Da liễu tại ĐH Y Dược TPHCM.
Xem thêm: Quá trình biên tập của chúng tôi
