Hướng dẫn cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh tại nhà đơn giản và an toàn

Tư vấn chuyên môn bài viết

BS. CKI. Tô Văn Vinh

Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ

Đặt Lịch Hẹn Xem hồ sơ

Khi nào nên thực hiện mát xa đầu cho trẻ sơ sinh và thời gian bao lâu?

Thời điểm phù hợp nhất để có thể bắt đầu mát xa đầu cho trẻ sơ sinh là khi trẻ từ 1 tháng tuổi trở lên. Lúc này cuống rốn của bé đã rụng, làn da ít nhạy cảm hơn so với lúc mới sinh, hàng rào bảo vệ da tốt hơn để có thể mát xa nhẹ nhàng.

Cha mẹ nên lựa chọn thời gian mát xa khi trẻ đang tỉnh táo, thích thú với môi trường xung quanh như:

• Sáng sớm bé thức dậy
• Trước khi tắm
• Chiều tối bé chuẩn bị đi ngủ.

Tuy nhiên nên tránh thực hiện các cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh khi trẻ vừa bú hoặc ăn no vì như thế sẽ khiến con bị đầy hơi, tức bụng. Tốt nhất là nên mát xa sau khi ăn từ 1-2 tiếng.

Cha mẹ nên mát xa cho con trong khoảng thời gian từ 15-20 phút mỗi ngày. Sau khi mát xa mẹ hãy đợi thêm 15 phút để trẻ có thời gian thư giãn hoàn toàn rồi mới cho trẻ bú hoặc thực hiện các hoạt động khác.

7 Lợi ích khi massage đầu cho trẻ sơ sinh

Cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh đúng cách mang lại rất nhiều lợi ích cho sự phát triển của trẻ, tạo ra hormone tình yêu (oxytocin), và mang đến cảm giác thoải mái bình yên cho bé. Dưới đây là 7 tác dụng tuyệt vời khi mát xa đầu cho trẻ sơ sinh mang lại:

Giúp não bộ phát triển hoàn thiện

Những động tác mát xa nhẹ nhàng, cẩn thận tại các điểm huyệt trên vùng đầu giúp kích thích não bộ, tăng cường sự phát triển trí tuệ của con.

Giúp thư giãn, giảm căng thẳng

Khi mát xa giúp giải phóng hormone Oxytocin- chất kích thích thần kinh tạo cảm giác thư giãn, thoải mái, an toàn.

Giúp trẻ ngủ ngon hơn

Việc thực hiện cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh đúng cách sẽ sản sinh hormone melatonin giúp điều hòa giấc ngủ, trẻ sẽ vui vẻ, thoải mái, dễ ngủ và ngủ sâu giấc hơn.

Cải thiện lưu thông tuần hoàn máu

Khi mát xa sẽ kích thích lưu thông tuần hoàn máu xung quanh khu vực đầu, giúp các dưỡng chất dễ dàng di chuyển nuôi dưỡng da và tóc, hạn chế tình trạng tắc nghẽn mạch máu.

Tăng cường phát triển tâm lý cho trẻ

Bằng cách tiếp xúc trực tiếp da đầu sẽ kích thích đến xúc giác, tác động tích cực đến việc phát triển trí tuệ và tâm lý của trẻ. Không những thế còn giúp gia tăng tình cảm trong mối quan hệ giữa em bé và cha mẹ, từ đó trẻ sơ sinh cảm thấy được xoa dịu, nâng cao cảm xúc và chất lượng cuộc sống.

Cải thiện hệ miễn dịch

Theo các nghiên cứu của các bác sĩ và nhà khoa học, khi tác động vào các điểm huyệt trên da đầu sẽ kích thích hệ thống miễn dịch, nâng cao sức đề kháng, từ đó giúp trẻ khoẻ mạnh hơn và phòng tránh tình trạng mắc bệnh nhất là bệnh cảm lạnh.

Giúp nuôi dưỡng tóc tốt hơn

Khi mát xa sẽ kích thích các mạch máu dưới da đầu, đưa các dưỡng chất tới giúp tóc phát triển khoẻ mạnh hơn.

Giúp nâng cao chất lượng của cuộc sống của trẻ sơ sinh

Mát xa đầu còn giúp các trẻ sơ sinh cảm thấy được xoa dịu và cải thiện cảm xúc, chất lượng cuộc sống. Đặc biệt là với những trẻ sinh non, mắc hội chứng Down hay bại não.

Hướng dẫn cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh an toàn, giúp trẻ dễ ngủ

Cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh đạt hiệu quả tốt nhất, ba mẹ có thể thực hiện theo các bước sau đây:

Đợi trẻ làm quen

Ba mẹ hãy bắt đầu cách mát xa đầu cho trẻ sinh khi trẻ có hứng thú, cho bé làm quen trước để thích ứng dần. Lúc này bạn hãy đặt nhẹ lòng bàn tay lên đỉnh đầu của bé, rồi từ từ vuốt nhẹ ra sau phía tai theo hình chữ V. Lực tác động nên đầu bé phải nhẹ nhàng để không làm tổn thương hay đau bé. Để trẻ có thể dễ dàng làm quen hơn thì khi thực hiện mát xa đầu thì ba mẹ nên thường xuyên trò chuyện, tương tác để con có cảm giác an toàn, thoải mái và yên tâm hơn.

Massage đầu và mặt

Mát xa khu vực mặt và đầu cùng lúc. Để thực hiện, ba mẹ đặt tay trỏ của mình ở giữa trán rồi từ từ vuốt dọc theo đường viền của khuôn mặt về phía cằm. Từ đây tiếp tục di chuyển nhẹ nhàng các ngón tay lên phần má rồi mát xa theo vòng tròn. Lặp lại liên tục 2-3 lần.

Massage da đầu

Đối với động tác này, bạn hãy di chuyển nhẹ nhàng các ngón tay từ đỉnh đầu xuống phía sau gáy giống như đang gội đầu cho trẻ. Kết hợp kỹ thuật xoay tròn nhẹ và vuốt để kích thích các điểm huyệt quan trọng của vùng đầu. Khi thực hiện động tác này cần lưu ý dùng đầu ngón tay ấn nhẹ vùng da đầu, tránh tạo áp lực vì hộp sọ của trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Mát xa da đầu sẽ kích thích lưu thông tuần hoàn máu não, giúp con giảm căng thẳng, mệt mỏi.

Mát xa vùng trán

Ở vị trí này bạn đặt các ngón tay sát nhau và di chuyển nhẹ nhàng ngón tay từ giữa trán sang 2 bên. Ngoài ra có thể sử dụng ngón tay cái mát xa hình xoắn ốc từ vùng trán trái sang bên phải. Lặp lại vài lần để trẻ thư giãn, hạn chế để lại các nếp nhăn ở trán.

Mát xa 2 bên tai

Khi mát xa đầu cho trẻ thì bước mát xa khu vực quanh tai là không thể thiếu. Với động tác này bạn hãy đặt ngón tay cái phía sau làm điểm tựa, sau đó dùng ngón tay trỏ vuốt nhẹ từ đầu tai đến đuôi tai. Để kết thúc ba mẹ vuốt nhẹ lên đường cong của vành tai. Làm như thế sẽ thúc đẩy quá trình phát triển của tai, giảm các vấn đề ngứa, khó chịu ở tai.

Mát xa vùng cổ

Đối với vị trí này ba mẹ dùng lòng bàn tay nhẹ nhàng vuốt và xoa vòng tròn từ dưới lên, lặp lại liên tục vài lần. Như thế sẽ giúp bé thư giãn cổ, hạn chế tình trạng chảy xệ cổ sau này.

>>> Xem thêm: Massage cho trẻ sơ sinh thúc đẩy sự phát triển ở trẻ đủ tháng – Indian Journal of Public Health Research and Development

Một số lưu ý khi thực hiện massage đầu cho trẻ sơ sinh

Khi thực hiện cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh, để đạt hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn ba mẹ cần biết và lưu ý một số vấn đề sau:

• Tạo không gian xung quanh an toàn: điều kiện đầu tiên để bé có thể hợp tác mát xa là cần có một không gian yên tĩnh, không có nhiều tiếng ồn và 27-28 độ C là nhiệt độ phòng thích hợp nhất cho bé. Sau đó đặt trẻ nằm trong khăn có chất liệu cotton hoặc sợ bông mềm với tư thế thoải mái để có thể bắt đầu thực hiện các cách mát xa đầu cho bé.
• Ba mẹ có thể bật nhạc du dương, dịu êm trong lúc mát xa đầu để giúp trẻ chìm vào giấc ngủ nhanh hơn.

• Trước khi bắt đầu mát xa đầu cho trẻ thì ba mẹ nên vệ sinh tay sạch sẽ, cắt ngắn móng tay để tránh nhiễm khuẩn cho bé. Chỉ nên sử dụng các phần mềm ở đầu ngón tay, lòng bàn tay để mát xa tránh gây khó chịu và tổn thương đến trẻ.
• Ba mẹ nên lựa chọn các loại dầu thuần chất, không pha tạp để mát xa đầu cho trẻ. Không nên sử dụng quá nhiều dầu, mỗi lần chỉ nên dùng 1-2 giọt.
• Cần thực hiện các động tác một cách nhẹ nhàng: trong giai đoạn sơ sinh đầu của bé chưa được phát triển hoàn thiện nên khi tác mát xa đầu trẻ sơ sinh cần điều chỉnh lực thật nhẹ nhàng, tránh áp lực mạnh gây tổn thương đầu bé khiến bé khó chịu.
• Không mát xa lên đỉnh đầu của trẻ: đỉnh đầu là vị trí thóp-nút giao giữa các xương sọ. Khi còn sơ sinh thì thóp vẫn chưa đóng, vị trí này rất nhạy cảm và cần bảo vệ kỹ, nên hạn chế chạm vào. Vì thế khi xoa bóp đầu thì ba mẹ nên tránh tác động vào phần đỉnh đầu của con.
• Thời gian thích hợp để mát xa đầu cho trẻ: nên thực hiện mát xa cho trẻ vào lúc sáng sớm khi vừa thức dậy, trước khi tắm hoặc trước lúc chuẩn bị cho bé đi ngủ. Như thế sẽ giúp trẻ thoải mái, thư giãn và hợp tác thực hiện hơn.
• Khi trẻ vừa ăn xong thì không nên mát xa luôn. Vì như vậy sẽ khiến trẻ khó chịu, thậm chí là nôn ói. Nên mát xa sau khi trẻ bú hoặc ăn xong từ 1 đến 2 tiếng.
• Để bé cảm thấy an toàn thì trong quá trình mát xa ba mẹ nên luôn luôn trò chuyện, tươi cười, chăm chú nhìn bé.
• Để đạt hiệu quả tốt nhất thì mỗi lần mát xa đầu chỉ nên thực hiện các động tác trong khoảng 15 – 20 phút/ ngày. Trong một tuần thì chỉ nên mát xa đầu cho trẻ 3-4 lần.

Nếu em bé của bạn có cứt trâu trên đầu, đừng chạm vào nó khi mát xa đầu. Cứt trâu thường tự biến mất khi bé lớn lên. Việc chạm vào hay kéo ra sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương em bé và lây nhiễm các vết loét trên đầu

>>> Xem chi tiết hơn cách massage cho bé qua bài viết: Cách massage cho bé để bé dễ ngủ và phát triển tốt

Những thắc mắc thường gặp về cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh

Mát xa đầu cho trẻ sơ sinh có chữa được méo đầu không?

Mát xa đầu là một trong những phương pháp được lựa chọn để cải thiện tình trạng méo đầu của trẻ sơ sinh. Trong giai đoạn này hộp sọ của bé còn mềm, nếu ba mẹ kiên trì mát xa nhẹ nhàng vùng đầu của mẹ hàng ngày thì sẽ hạn chế được vấn đề đầu bị méo hay bẹp.

Có nên xoa đầu trẻ sơ sinh bằng dầu dừa hay không?

Khi mát xa cho trẻ sơ sinh thì dầu dừa luôn được ưu tiên lựa chọn. Ở trẻ sơ sinh da đầu của bé còn rất nhạy cảm, dễ gặp phải những tình trạng rôm sảy hay viêm da tiết bã hay còn gọi là “cứt trâu” ở trên đầu. Khi sử dụng dụng tinh dầu dừa thuần chất sẽ có tác dụng dưỡng ẩm, giữ ấm, chống viêm, ngăn ngừa các bệnh về viêm da cho trẻ.

Mát xa đầu cho trẻ sơ sinh vào thời điểm nào là tốt nhất?

Thời điểm thích hợp nhất để mát xa đầu cho trẻ sơ sinh là vào lúc chiều tối. Vào thời gian này bé sẽ cảm thấy thoải mái, thư giãn, và khám phá mọi thứ xung quanh là điều kiện thuận lợi để bé hợp tác cho ba mẹ mát xa. Hơn nữa chiều tối là lúc bé chuẩn bị đi vào giấc ngủ tối, khi mát xa sẽ giúp bé thư giãn, ngủ ngon và sâu giấc hơn, tốt cho sự phát triển trí não và chiều cao.

Trên đây là những thông tin hữu ích về cách mát xa đầu cho trẻ sơ sinh an toàn , hiệu quả. Hi vọng qua bài viết trên sẽ giúp ba mẹ hiểu rõ hơn các lợi ích mà việc mát xa đầu đem lại, nắm được cách mát xa đầu cho bé chuẩn xác nhất để có thể thực hiện cho bé hàng ngày tại nhà, tăng thêm sự gắn kết tình cảm giữa ba mẹ và con.

Nguồn

1. Wahyuni, Wahyuni & Mariza, Ana & Riyanti, Riyanti & Yantina, Yuli. (2024). The Influence of Baby Massage on The Frequency and Duration of Breastfeeding in Infants Aged 0-6 Months. MAHESA : Malahayati Health Student Journal. 4. 104-114. 10.33024/mahesa.v4i1.11856.
2. Zhang Y, Duan C, Cheng L, Li H. Effects of massage therapy on preterm infants and their mothers: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Front Pediatr. 2023 Aug 31;11:1198730. doi: 10.3389/fped.2023.1198730. PMID: 37719450; PMCID: PMC10500070. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10500070/
3. Abdallah B, Badr LK, Hawwari M. The efficacy of massage on short and long term outcomes in preterm infants. Infant Behav Dev. 2013 Dec;36(4):662-9. doi: 10.1016/j.infbeh.2013.06.009. Epub 2013 Aug 7. PMID: 23932956.