Tư vấn chuyên môn bài viết
BS. CKI. Tô Văn Vinh
Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ
Trong bài viết dưới đây, cha mẹ cùng tìm hiểu những sự thay đổi về thể chất, sức khỏe và thói quen sinh hoạt của bé. Cũng như những cột mốc quan trọng của em bé 5 tháng tuổi.
Mục lục
Khái niệm cơ bản về chăm sóc bé 5 tháng tuổi
Bé đang phát triển nhanh chóng và hòa nhập vào mọi thứ xung quanh. Dưới đây là một số điều cha mẹ cần làm để giúp bé phát triển
Tã lót của bé
Để đảm bảo bé được cung cấp đủ lượng sữa, cha mẹ hãy chú ý đến tã lót của bé. Bé nên có ít nhất 5-6 chiếc tã ướt mỗi ngày và ít nhất 2 chiếc tã bẩn mỗi ngày. Tần suất tã bẩn phụ thuộc vào việc bé bú sữa mẹ hay sữa công thức.
Cha mẹ cần để ý đến tần suất đi ngoài và tính chất phân của bé để theo dõi sức khỏe của bé. Nếu có sự thay đổi bất thường, cha mẹ nên tham khảo thêm ý kiến của Bác sĩ Nhi khoa.
Giờ ngủ
Nếu bạn chưa luyện thói quen tự ngủ cho bé thì bây giờ là thời điểm tốt để thực hiện. Trong lúc bé bú, bạn cần giữ cho bé tỉnh táo. Sau đó, khi bé buồn ngủ hãy đặt bé vào nôi hoặc giường. Việc này giúp bé học được cách tự ngủ.
Ngoài ra, trước khi đi ngủ bạn có thể massage, hát, kể chuyện hoặc đọc sách cho bé. Duy trì thói quen đều đặn như vậy giúp bé nhận biết được tín hiệu đã đến giờ đi ngủ. Cơ thể bé sẽ quen dần với việc tự ngủ.
Sự phát triển của bé 5 tháng tuổi
Khi được 5 tháng, em bé bắt đầu kiểm soát được cơ thể nhỏ bé của mình nhiều hơn. Hiện tại, cân nặng em bé của bé đã tăng hơn gấp đôi khi sinh. Tất cả các em bé đều phát triển khác nhau, nhìn chung, bé có thể sẽ tăng thêm từ 350-450 gram và chiều cao tăng khoảng 1,2-2 cm.
Sữa và cữ bú của bé
Ở độ tuổi này, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính của bé. Nhiều em bé đã được bú kết hợp sữa mẹ và sữa công thức. Một số bé đã bắt nhịp với điều đó và mẹ có tự do làm việc trở lại hơn.
Giấc ngủ và luyện ngủ của bé
Ở giai đoạn này, bé vẫn ngủ nhiều hơn thức. Bé cần khoảng 10 giờ ngủ vào ban đêm và 4 giờ ngủ trong ngày, chia thành 2-3 giấc ngủ ngắn. Bạn vẫn cần đặt bé nằm ngửa, hạn chế gối hoặc thú bông quá nhiều trong nôi của bé.
Khi được 5 tháng, bé thường có thể học cách tự xoa dịu và có thể không cần bú đêm nữa. Khi lựa chọn có luyện ngủ hay không, điều quan trọng nhất là tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể của mỗi bé. Một số bé phát triển tốt ở độ tuổi này, trong khi những bé khác có thể phát triển tốt hơn khi bắt đầu được khoảng sáu tháng hoặc muộn hơn.
Sự phát triển khác
Bên cạnh đó, vào 5 tháng tuổi, thính giác của bé đã được cải thiện nhiều. Việc phát triển thính giác cho phép bé tiếp nhận nhiều âm thanh khác nhau. Bé hứng thú với đa dạng âm thanh, đồng thời cũng tạo ra nhiều âm thanh thú vị, có cường độ khác nhau.
Bé có thể nhìn xa hơn so với cách đây vài tháng. Bé thường có thể tập trung mà không bị lác mắt và nhận ra sự khác biệt giữa các màu sắc. Bạn nên hỗ trợ bé bằng các thẻ màu sắc tương phản khác biệt, gọi tên màu và lặp lại mỗi ngày để kích thích phát triển thị giác của bé.
Khi được 5 tháng, bé theo dõi các vật chuyển động bằng mắt, nhìn chăm chú vào khuôn mặt và nhận ra những người và đồ vật quen thuộc từ xa. Bé đang dần nhận thức được sự hiện diện của đồ vật, nghĩa là bé biết rằng đồ vật vẫn tồn tại ngay cả khi nó bị giấu đi. Vì vậy, để giúp bé rèn luyện kỹ năng, bạn có thể giấu quả bóng màu sắc dưới chăn và tương tác để bé tìm quả bóng.
Khi nào nên nói chuyện với Bác sĩ Nhi Khoa?
Mặc dù mỗi em bé đều phát triển theo tốc độ riêng của mình.
Khi nào bé cần thăm khám Bác sĩ Nhi Khoa?
Mặc dù cha mẹ được khuyên rằng mỗi bé sẽ đạt các mốc tăng trưởng theo thứ tự không giống nhau. Tuy nhiên, bạn vẫn cần quan sát quá trình phát triển của bé qua từng tháng cụ thể. Khi bé có những dấu hiệu dưới đây, bạn có thể tham khảo thêm ý kiến Bác sĩ Nhi Khoa:
- Không với lấy đồ vật hoặc không đưa tay lên miệng
- Không phát âm các tiếng “oo”, “ah”, “eh”
- Không tương tác bằng mắt với cha mẹ
- Không mỉm cười
- Không quan sát người hoặc đồ vật khi di chuyển
Các cột mốc quan trọng của bé 5 tháng tuổi
Khi được 5 tháng tuổi, một số bé có thể mới bắt đầu đạt được các mốc quan trọng sau và một số bé đã vượt qua các cột mốc. Từ 5 đến 6 tháng tuổi, bé bắt đầu phát triển kỹ năng giao tiếp. Bé không phát âm quá rõ ràng, nhưng chắc chắn bạn sẽ nghe bé ê a mỗi ngày. Ngoài ra, bây giờ bé biết thay đổi tiếng của mình để thể hiện những nhu cầu khác nhau. Chẳng hạn như khi bé đói, mệt, tã ướt hoặc buồn chán.
Ngoài ra, bé thường lăn theo hai cách khác nhau: sấp và ngửa. Bạn có thể nhận thấy bé chỉ quay qua vai phải hoặc qua vai trái. Một khi bé hoàn thiện kỹ năng vận động này, cha mẹ cần chuẩn bị không gian rộng hơn để cho bé khám phá an toàn.
Bé 5 tháng tuổi có khả năng ngẩng đầu lên mà không cần hỗ trợ, chịu trọng lượng ở chân khi đứng lên, chống khuỷu tay và thậm chí có thể đẩy người sang tư thế ngồi khi gần đến 6 tháng. Bạn sẽ thấy bé sử dụng tay hiệu quả. Cụ thể, bất cứ những đồ chơi hoặc đồ vật bé cầm được đều cho vào miệng. Do đó, hãy thường xuyên vệ sinh và sát khuẩn những đồ vật tiếp xúc trực tiếp với bé. Đây là hoạt động khám phá thú vị đối với bé. Vì vậy, cha mẹ hãy hỗ trợ bé chơi vệ sinh và an toàn và không nên ngăn cản bé. Thêm vào đó, bé sẽ có những cột mốc phát triển khác như:
- Thích chơi với người khác (đặc biệt là người chăm sóc chính)
- Nhìn vào những đồ vật gần đó
- Có thể đưa tay ra để được bế lên
- Thích xem những cuốn sách có hình ảnh màu sắc rực rỡ
- Phản ứng với âm thanh bằng âm thanh của chính mình
Sức khỏe và sự an toàn của bé 5 tháng tuổi
Nếu bạn chưa tiêm chủng đủ các mũi vắc-xin ngừa bệnh cho bé thì hãy bổ sung vào tháng thứ 5. Ngoài ra, bạn cần lưu ý một số vấn đề về sức khỏe và sự an toàn của bé
Nguy cơ hóc hoặc ngạt đường thở
Vì bé 5 tháng tuổi thích đưa đồ vật vào miệng nên bất cứ thứ gì bé nhặt được sẽ có nguy cơ bị hóc. Bạn không nên để những đồ vật nhỏ trong tầm tay của bé dù chỉ trong chốc lát. Đừng quên rằng tốc độ của em bé rất nhanh!
Thêm vào đó, bạn cần đảm bảo không gian chơi và ngủ của bé an toàn. Không bỏ bất kỳ đồ vật nào có nguy cơ đổ vỡ hoặc va vào gây chấn thương. Đồng thời, che chắn tất cả các ổ cắm điện trong nhà.
An toàn ghế ô tô
Nếu sử dụng ô tô, bạn cần chuẩn bị ghế riêng cho bé theo tiêu chuẩn. AAP khuyến nghị tất cả bé sơ sinh và mới tập đi nên ngồi trên ghế quay mặt về phía sau. Hướng ghế duy trì cho đến khi đạt cân nặng hoặc chiều cao cao nhất được nhà sản xuất ghế ô tô cho phép. Việc chọn ghế và tuân thủ an toàn là một điều cha mẹ quan tâm khi có con nhỏ.
Những câu hỏi thường gặp
Cha mẹ nên chú ý đến tã lót của bé, đảm bảo có ít nhất 5-6 chiếc tã ướt và ít nhất 2 chiếc tã bẩn mỗi ngày. Theo dõi tần suất và tính chất phân của bé giúp theo dõi sức khỏe của bé. Bắt đầu bằng cách giữ bé tỉnh táo khi bú, sau đó đặt bé vào nôi hoặc giường khi bé buồn ngủ. Thực hiện thói quen này mỗi ngày giúp bé học cách tự ngủ. Bé 5 tháng bắt đầu kiểm soát cơ thể mình tốt hơn và thích nghi với môi trường xung quanh. Bé tăng cân và chiều cao nhanh chóng, đồng thời thể hiện sự quan tâm đến màu sắc và âm thanh. Bé cần khoảng 10 giờ ngủ vào ban đêm và 4 giờ ngủ trong ngày chia thành 2-3 giấc ngủ ngắn. Hạn chế đồ chơi trong nôi và đặt bé nằm ngửa để đảm bảo an toàn. Nếu bé có các dấu hiệu như không với lấy đồ vật, không tương tác bằng mắt, không mỉm cười hoặc không quan sát người và đồ vật khi di chuyển, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Lời kết
Khi bé được 5 tháng, bạn có thể so sánh con mình với những em bé cùng độ tuổi khác. Tuy nhiên, miễn là bé phát triển tốt và khỏe mạnh thì hãy tin là mọi việc bạn làm đều là tốt nhất. Mỗi em bé có cách trưởng thành khác nhau và mỗi cha mẹ sẽ có trải nghiệm chăm sóc con cái khác nhau!
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về sự tăng trưởng và phát triển của em bé, vui lòng liên hệ bác sĩ nhi khoa. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình phục hồi sau sinh, vui lòng liên hệ bác sĩ sản phụ khoa hoặc nữ hộ sinh.
1. Children’s Health of Orange County. Baby development at 4-6 months. https://www.choc.org/primary-care/ages-stages/4-to-6-months/Nguồn tham khảo
2. UC Irvine School of Medicine. Baby development at 4-6 months. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/Is-Your-Babys-Physical-Development-on-Track.aspx
3. American Academy of Pediatrics. Is your baby’s physical development on track? https://medlineplus.gov/ency/article/003310.htm
4. U.S. National Library of Medicine. Fontanelles-bulging. https://www.mottchildren.org/health-library/ue5081
5. American Academy of Pediatrics. Working together: breastfeeding and solid foods. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/breastfeeding/Pages/Working-Together-Breastfeeding-and-Solid-Foods.aspx
6. American Academy of Pediatrics. Starting solid foods. https://healthychildren.org/English/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Pages/Starting-Solid-Foods.aspx
7. Nationwide Children’s Hospital. Homemade baby food: the danger of nitrates. https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/700childrens/2014/06/homemade-baby-food-the-danger-of-nitrates
8. American Academy of Pediatrics. Checkup checklist: 4 months old. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/Your-Childs-Checkups/Pages/Your-Checkup-Checklist-4-Months-Old.aspx
9. American Academy of Pediatrics. When to Call a Pediatrician: Fever. https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/fever/Pages/When-to-Call-the-Pediatrician.aspx
10. Nemours Children’s Health. Fevers. https://kidshealth.org/en/parents/fever.html
11. American Academy of Pediatrics. Safety for Your Child: Birth to 6 Months. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/Safety-for-Your-Child-Birth-to-6-Months.aspx
12. American Academy of Pediatrics. Rear-Facing Car Seats for Infants & Toddlers. https://www.healthychildren.org/English/safety-prevention/on-the-go/Pages/Rear-Facing-Car-Seats-for-Infants-Toddlers.aspx
13. American Academy of Pediatrics. When to keep your child home from child care. https://www.healthychildren.org/English/family-life/work-play/Pages/When-to-Keep-Your-Child-Home-from-Child-Care.aspx
Thông tin đáng tin cậy từ Felisa
Khi thực hiện các bài viết trên website, mục đích của chúng tôi là: bất kỳ bố mẹ nào cũng có thể tiếp cận được với các nguồn thông tin chính xác.
Tất cả các bài viết của chúng tôi được nghiên cứu kỹ lưỡng và dựa trên những dữ liệu mới nhất từ các nguồn học thuật uy tín và đáng tin cậy. Chúng tôi xây dựng các bài viết này cùng với các cố vấn chuyên môn là các bác sĩ thuộc chuyên khoa Sản phụ tại ĐH Y Dược TPHCM & ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ thuộc chuyên khoa Da liễu tại ĐH Y Dược TPHCM.
Xem thêm: Quá trình biên tập của chúng tôi
