Tư vấn chuyên môn bài viết
BS. CKI. Tô Văn Vinh
Chuyên khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Từ Dũ
Trong bài viết dưới đây, cha mẹ cùng tìm hiểu sự phát triển về vận động, thể chất, ngôn ngữ và cảm xúc của bé 15 tháng tuổi. Đồng thời, xem xét các mốc tăng trưởng bé có thể đạt được trong tháng thứ 15 nhé.
Mục lục
Dinh dưỡng và giấc ngủ của bé 15 tháng tuổi
Bây giờ bé có thể đứng và đi lại khá tốt. Do vậy, đây cũng là thời điểm hoàn hảo để khuyến khích bé khám phá thế giới thông qua các trò chơi nhìn, nghe và chạm vào đồ vật. Đồng thời, giờ ăn dặm là lúc bạn cung cấp cho bé nhiều thông tin thú vị. Cụ thể, bạn có thể giới thiệu tên món ăn, tên của thành phần, món ăn có màu gì, mùi và vị thế nào…Nhờ việc giới thiệu đều đặn mỗi bữa, bé sẽ ghi nhớ và phát huy khả năng ngôn ngữ.
Ở tuổi này, bé sẽ bộc lộ một số hành vi xã hội như bé không thích người khác sử dụng đồ chơi của mình. Đây là điều bình thường của một em bé. Vì trong giai đoạn 15 tháng tuổi, bé coi trọng đồ vật hoặc đồ chơi yêu thích hơn là con người. Do đó, một cách dễ hiểu, bé sẽ hét lên, giật lại hoặc đẩy người khác ra để giành lấy đồ chơi yêu thích của mình. Tuy nhiên, tình huống này cũng là cơ hội để cha mẹ dạy bé cách tương tác và chia sẻ như thế nào, đồng thời vẫn tôn trọng nhu cầu cá nhân của bé.
Ngôn ngữ của bé chưa được phát triển hoàn thiện và nhất quán. Vì thế, trong một số trường hợp bé không biểu đạt được bằng lời nói rõ ràng. Việc cha mẹ cần làm là gợi ý cho bé cách biểu đạt như thế nào. Ví dụ, bé đang muốn uống sữa sẽ có những biểu hiện cơ thể hoặc lời nói không mạch lạc. Cha mẹ có thể hỏi bé các câu hỏi cụ thể như “Con đang cần gì? Có phải con muốn uống sữa không?” Bé sẽ phản hồi lại bằng “Có/Không”. Lưu ý rằng, bạn nên hỏi những câu ngắn và dễ hiểu để bé lựa chọn và phản hồi. Bạn cũng giúp bé lặp lại các từ quan trọng như “Sữa ạ”, “Uống sữa”.
Về vấn đề ăn uống: Theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) , khi được 15 tháng, dinh dưỡng chính của bé từ thức ăn. Do vậy, cha mẹ cần lưu ý không cho bé uống sữa thay bữa ăn chính. Lạm dụng sữa có thể dẫn đến thiếu máu thiếu sắt và làm bé càng biếng ăn.
Các mốc tăng trưởng của bé 15 tháng tuổi
Các cột mốc xã hội/tình cảm
- Bắt chước những đứa trẻ khác trong khi chơi, như lấy đồ chơi ra khỏi hộp khi một đứa trẻ khác làm vậy.
- Cho bạn xem đồ chơi bé yêu thích
- Vỗ tay khi phấn khích
- Biết ôm búp bê, gấu bông hoặc đồ chơi yêu thích khác
- Thể hiện tình cảm với bạn (ôm, âu yếm hoặc hôn bạn)
Các mốc về ngôn ngữ/giao tiếp
- Cố gắng nói một hoặc hai từ ngoài “mama” hoặc “dada”
- Nhìn vào một vật quen thuộc khi bạn gọi tên đồ vật
- Làm theo hướng dẫn bằng cả cử chỉ và lời nói. Ví dụ, bé đưa cho bạn một món đồ chơi khi bạn đưa tay ra và nói “Đưa cho mẹ đồ chơi”.
Các mốc phát triển về nhận thức
- Cố gắng sử dụng mọi thứ đúng cách, như điện thoại, cốc hoặc sách
- Xếp chồng ít nhất hai vật thể nhỏ, như khối
Các mốc phát triển thể chất/chuyển động
- Bước chập chững vài bước
- Dùng ngón tay để tự đút một ít thức ăn
Lời khuyên và một số hoạt động cùng bé 15 tháng tuổi
- Giúp bé học nói: Lời nói ban đầu của trẻ chưa hoàn chỉnh. Lặp lại và thêm vào những gì bé nói. Bé có thể nói “ba” chỉ quả bóng và bạn có thể nói “Bóng/quả bóng”
- Nói cho bé tên của các đồ vật khi bé chỉ vào và đợi vài giây để xem bé có phát ra âm thanh nào trước khi đưa đồ vật đó cho trẻ không. Nếu bé phát ra âm thanh, hãy thừa nhận tên đồ vật đúng và lặp lại vài lần.
- Tìm cách để bé giúp đỡ trong các hoạt động hàng ngày. Hãy để bé lấy giày để đi ra ngoài, cho đồ ăn nhẹ vào túi để mang đi công viên hoặc bỏ tất vào giỏ.
- Có thói quen ngủ và ăn uống đều đặn. Tạo cho bé một giờ đi ngủ yên tĩnh và theo lịch sinh hoạt. Mặc đồ ngủ cho bé, đánh răng và đọc cho anh ấy 1 hoặc 2 cuốn sách.
- Tập hát, nhảy bằng các bài hát sôi động
- Nói những gì bạn nghĩ bé đang cảm thấy (ví dụ: buồn, tức giận, thất vọng, hạnh phúc). Sử dụng từ ngữ, nét mặt và giọng nói của bạn để thể hiện những gì bạn nghĩ bé đang cảm thấy. Ví dụ, trời mưa bé không được ra ngoài đi chơi, bé có thể cảm thấy bực bội và thất vọng. Bạn có thể dùng các ý như “Có phải con cảm thấy buồn khi không được ra ngoài chơi không? Con có muốn đợi hết mưa rồi mình cùng đi chơi không?”
- Giới hạn thời gian sử dụng thiết bị (TV, máy tính bảng, điện thoại) trong hoạt động hàng ngày. Bé dưới 2 tuổi không được khuyến khích tiếp xúc với màn hình sớm. Bé nên học cách nói chuyện, chơi đùa và tương tác với người khác trực tiếp.
- Khuyến khích con bạn chơi với các hình khối. Bạn có thể xếp các khối và bé tự làm đổ các hình khối.
- Cho trẻ sử dụng cốc không có nắp để uống và tập ăn bằng thìa. Học ăn uống khá lộn xộn và khó khăn cho bé giai đoạn đầu nhưng cha mẹ yên tâm rằng bé sẽ có kỹ năng sử dụng cốc và thìa thành thạo hơn.
- Bé đã biết chơi cùng bạn những trò đơn giản như trốn tìm. Hãy để bé nhìn bạn trốn sau một chiếc ghế và đợi bé đến tìm thấy bạn.
- Bạn có thể dạy những cử chỉ đơn giản và ngôn ngữ ký hiệu (ví dụ: chỉ và vẫy tay) để giúp bé nói chuyện với bạn và chỉ cho bạn những gì bé muốn.
Những câu hỏi thường gặp
Bé 15 tháng tuổi thường phát triển kỹ năng đi lại mạnh mẽ và độc lập. Bé có thể bắt đầu chạy, leo trèo và đứng lên từ tư thế ngồi. Đây là giai đoạn quan trọng để cha mẹ giám sát và đảm bảo an toàn cho bé, nhất là khi bé khám phá môi trường xung quanh. Bé 15 tháng tuổi thường bắt đầu nói một số từ và hiểu được lệnh đơn giản. Cha mẹ nên liên tục giao tiếp với bé, mô tả hành động hàng ngày và đọc truyện để kích thích sự phát triển ngôn ngữ. Sự khích lệ và tương tác tích cực từ cha mẹ sẽ giúp bé phát triển khả năng giao tiếp tốt hơn. Bé 15 tháng tuổi cần một chế độ ăn đa dạng và cân đối, bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc, protein và sữa. Cha mẹ nên chú ý đến việc cung cấp các dưỡng chất thiết yếu như sắt và canxi. Bé cũng bắt đầu tập ăn độc lập, nên cha mẹ cần khuyến khích bé tự cầm muỗng và thử các loại thức ăn khác nhau. Bé 15 tháng tuổi bắt đầu phát triển các kỹ năng xã hội và cảm xúc, như thể hiện tình yêu thương, sự độc lập và đôi khi là cá tính mạnh mẽ. Bé có thể trở nên dính người hoặc tỏ ra tự lập trong một số tình huống. Cha mẹ cần khuyến khích sự độc lập nhưng cũng cần cung cấp sự an ủi và hỗ trợ khi cần thiết. Giáo dục bé 15 tháng tuổi thông qua trò chơi và hoạt động hàng ngày là rất quan trọng. Cha mẹ có thể tạo ra các trò chơi giáo dục, như xếp hình, và khuyến khích bé tham gia vào các hoạt động gia đình. Đọc sách cũng là một cách tuyệt vời để phát triển từ vựng.
Lời kết
Khi bé được 15 tháng tuổi, bé trở nên năng động và tham gia nhiều các hoạt động bạn tạo ra. Tuy nhiên, một số em bé có thể chưa hoàn thiện tốt kỹ năng đứng và đi. Do vậy, cha mẹ không nên áp lực và so sánh con mình với những em bé cùng độ tuổi khác. Miễn là bé phát triển tốt và khỏe mạnh thì hãy cho con cơ hội học hỏi để hoàn thiện. Mỗi em bé có cách trưởng thành khác nhau và mỗi cha mẹ sẽ có trải nghiệm chăm sóc con cái khác nhau!
Thông tin đáng tin cậy từ Felisa
Khi thực hiện các bài viết trên website, mục đích của chúng tôi là: bất kỳ bố mẹ nào cũng có thể tiếp cận được với các nguồn thông tin chính xác.
Tất cả các bài viết của chúng tôi được nghiên cứu kỹ lưỡng và dựa trên những dữ liệu mới nhất từ các nguồn học thuật uy tín và đáng tin cậy. Chúng tôi xây dựng các bài viết này cùng với các cố vấn chuyên môn là các bác sĩ thuộc chuyên khoa Sản phụ tại ĐH Y Dược TPHCM & ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ thuộc chuyên khoa Da liễu tại ĐH Y Dược TPHCM.
Xem thêm: Quá trình biên tập của chúng tôi
