Tư vấn chuyên môn bài viết BS. CKI. Lê Thảo Nhi Chuyên khoa Da liễu - Bệnh viện Da Liễu TP.HCM
Mọc mụn nhọt là tình trạng xảy ra khá phổ biến đối với mọi người, đặc biệt phụ nữ đang trong thai kỳ. Vậy bà bầu bị nhọt có ảnh hưởng gì đến sức khỏe thai kỳ không? Cách trị mụn nhọt cho mẹ bầu như thế nào để hiệu quả và an toàn nhất? Hãy cùng nhau xem hết bài viết này để tham khảo những thông tin chính xác nhất nhé.
Mục lục
Nguyên nhân bà bầu bị nhọt
Mụn nhọt là tình trạng viêm cấp tính dẫn đến hoại tử nang lông rồi lan rộng ra các khu vực xung quanh, nguyên nhân là do một loại vi khuẩn ký sinh trên da có tên là Staphylococcus aureus hay còn gọi là tụ cầu vàng. Những vùng da có nếp gấp như cổ, vai, mặt, nách, mông,… là những vị trí dễ bị mụn nhọt nhất và trong một số trường hợp thì nó cũng có thể mọc ở mắt và được gọi là mụt lẹo.
Có nhiều nguyên nhân khiến bà bầu bị nhọt trong thời gian mang thai, trong đó phần lớn là do sự thay đổi nội tiết tố, hệ thống miễn dịch suy giảm hoặc bị mắc bệnh tiểu đường trong thai kỳ.
Khi mang thai, nội tiết progesterone và estrogen gia tăng nồng độ một cách đột biến sẽ không chỉ khiến cho chu trình hoạt động của da thay đổi mà còn kích thích lưu lượng máu tăng cao. Ngoài ra, tình trạng androgen tăng cao sẽ kích thích quá trình sản xuất dầu và dễ khiến cho lỗ chân lông bị bít tắc, việc này sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Staphylococcus aureus phát triển và gây mụn nhọt.
Không chỉ do rối loạn nội tiết tố, dưới đây là một số nguyên nhân khác cũng dẫn đến tình trạng bà bầu bị nhọt:
- Ăn nhiều đồ ăn cay và nóng: Mẹ bầu ăn nhiều các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán, các loại trái cây có tính nóng,… sẽ kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ, tăng nguy cơ bị mụn nhọt
- Tâm trạng căng thẳng kéo dài: Tình trạng lo lắng, căng thẳng trong thời gian dài của thai kỳ sẽ khiến cho sức khỏe mẹ bầu ảnh hưởng và làn da cũng sẽ trở nên xấu đi.
- Viêm nang lông: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến việc mẹ bầu nổi mụn nhọt ở mông và các vị trí khác. Da của phụ nữ trong thai kỳ thường rất nhạy cảm, nếu da bị cọ xát thường xuyên sẽ dẫn đến việc lỗ chân lông bị tổn thương. Vi khuẩn sẽ tấn công và gây bệnh mạnh mẽ nếu mẹ bầu không giữ vệ sinh đúng cách.
- Hệ miễn dịch suy giảm: Cơ thể phụ nữ trong thai kỳ thường yếu đi và dễ bị vi khuẩn và các tác nhân gây hại tấn công, từ đó gây tình trạng mụn nhọt.
- Mẹ bầu bị bệnh da liễu: Phụ nữ có thai đã có sẵn những tình trạng như bị chàm, mụn trứng cá,… cũng sẽ dễ bị mụn nhọt hơn.
- Có vết thương hở trên da: Những vết thương hở trên da mẹ bầu cũng là điều kiện lý tưởng cho sự sinh sôi và phát triển của vi khuẩn tụ cầu vàng.
- Các nguyên nhân khác: Sử dụng chung đồ dùng với người bị mụn nhọt hay mặc đồ quá chật, đồ còn ẩm ướt,…
Bà bầu bị nhọt có nguy hiểm không?
Bà bầu bị nhọt là tình trạng khá bình thường và thường không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, trong vài trường hợp thì mụn nhọt cũng gây ra cảm giác đau nhức và gây khó chịu cho mẹ bầu. Không chỉ thế, mụn nhọt trên mặt cũng để lại thâm mụn và sẹo khó điều trị khiến cho mẹ bầu cảm thấy tự ti.
Khi bắt đầu xuất hiện mụt nhọt, mẹ bầu sẽ thấy làn da xuất hiện những nốt mẩn đỏ, da sưng nề, nang lông tấy đỏ và tình trạng này sẽ lan rộng ra vùng da xung quanh, dẫn đến áp xe và có ngòi mủ ở giữa sau 2-3 ngày. Triệu chứng thường gặp nhất là cảm giác đau nhức ở vùng bị nhọt, đặc biệt khi nhọt ở khu vực vành tai, mũi hay các vùng da có rãnh. Tùy vào lượng vi khuẩn ít hay nhiều mà tình trạng tổn thương nặng hay nhẹ, vài trường hợp nặng có thể dẫn đến triệu chứng mệt mỏi toàn thân, sốt hay thậm chí nhiễm trùng.
Và cũng đừng nên xem nhẹ tình trạng này, nếu mẹ bầu không điều trị đúng cách để chấm dứt tình trạng này thì trong một số trường hợp mụn nhọt sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Không chỉ thế, nếu không điều trị dứt điểm, nhọt thường lây lan và dẫn đến việc nhiễm trùng da ở mảng rộng. Đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm, loại vi khuẩn này sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây nhiễm trùng máu, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả hai mẹ con.
Bà bầu bị nhọt có tự hết không?
Về cơ bản, mụn nhọt cũng được xem là một bệnh lý lành tính, tương tự như những trường hợp bị mụn thông thường và tự hết mà không cần phải can thiệp bằng thuốc bôi hay thuốc uống.
Tuy nhiên, vẫn có một vài trường hợp tình trạng mụn của mẹ bầu có diễn biến nặng và dẫn đến một vài biến chứng. Vậy nên để đảm bảo cho cả sức khoẻ của mẹ và bé thì bà bầu bị nhọt đừng nên chủ quan mà hãy thăm khám bác sĩ da liễu và tìm biện pháp điều trị ngay từ khi mụn nhọt xuất hiện.
Bà bầu bị nhọt phải làm sao?
Khi phát hiện mụn nhọt, mẹ bầu hãy giữ gìn vệ sinh thật kỹ, tuân theo các bước sát khuẩn cũng như chống nhiễm trùng một cách cẩn thận. Nếu khi mụn chưa có mũ thì hãy lưu ý không nên nặn hay kích thích vào khu vực bị tổn thương, kiên trì bôi thuốc sát khuẩn đều đặn 2- 4 lần mỗi ngày. Còn nếu đã xuất hiện nhân mủ thì cần phải can thiệp nhẹ hoặc phẫu thuật để điều trị dứt điểm. Dưới đây là một vài phương pháp phổ biến mà mẹ bầu nên cân nhắc thực hiện:
Cách tự trị mụn nhọt tại nhà
Nếu như bà bầu bị nhọt nhỏ và không gây thương tổn lớn thì có thể tự theo dõi tại nhà, chườm ấm lên vùng da bị viêm nhiễm nhiều lần mỗi ngày để giảm đau và kích thích nhân mủ chảy ra ngoài một cách tự nhiên. Tuyệt đối không được dùng tay để bóp hay sờ nắn mụn nhọt vì sẽ gây nhiễm trùng cho vùng da bị mụn.
Bên cạnh đó, cần quan tâm lưu ý vệ sinh vùng da bị thương tổn, rửa sạch tay trước khi thực hiện sát khuẩn, chườm ấm hay chạm vào khu vực xung quanh. Lưu ý, bà bầu bị nhọt không nên tự thực hiện việc nặn mụn tại nhà mà hãy đến các cơ sở da liễu để được loại bỏ nhọt một cách an toàn nhất.
Thăm khám bác sĩ chuyên khoa
Mặc dù phần lớn mụn nhọt sẽ mềm và tự hết sau một thời gian, tuy nhiên với cơ địa sức khoẻ của mẹ bầu, để nhọt càng kéo dài càng có nguy cơ gặp phải các biến chứng nặng hơn. Vậy nên phương pháp an toàn nhất vẫn là đến gặp bác sĩ để được điều trị và chăm sóc đúng cách nhất, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Và bà bầu bị nhọt nên lưu ý, khi đã điều trị nhưng sau 1 tuần tình trạng vẫn không thuyên giảm, có dấu hiệu nhọt đang dần nặng hơn (kích thước to hơn, vùng da xung quanh chuyển đỏ, bị sưng, cảm thấy đau nhức dữ dội), có nhiều nhọt mọc xung quanh khu vực mụn nhọt ban đầu, thấy bị nổi hạch hay sốt cao,… thì đây chính là lời báo hiệu cho thấy bạn cần phải đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng mụn nhọt rồi kê đơn một vài loại thuốc bôi ngoài da lành tính, an toàn cho mẹ bầu để giải quyết khu vực nhiễm trùng. Bên cạnh đó, nếu như cần phải nặn phần dịch mủ bên trong thì bác sĩ sẽ rạch mụn nhọt và dẫn lưu dịch mủ để lấy hết dịch ra ngoài, sau đó mẹ bầu được sử dụng băng gạc vô trùng để loại bỏ hoàn toàn phần mủ còn sót lại và cũng ngăn ngừa khả năng nhiễm trùng từ bên ngoài.
Mẹ bầu nên lưu ý, dù nhọt tự vỡ hay được rạch chuẩn y khoa thì cũng cần phải theo dõi, vệ sinh, thay băng gạc và chăm sóc vết thương cẩn thận đến khi lành. Đặc biệt đối với các nốt mụn nhọt nổi ở da mặt thì cần phải sử dụng thuốc và liệu pháp điều trị theo đúng liều lượng của bác sĩ.
Sử dụng các sản phẩm chuyên trị
Sản phẩm đặc trị có kê đơn của bác sĩ
Vì thể trạng của phụ nữ mang thai khá đặc biệt so với người bình thường nên không thể dùng thuốc một cách tuỳ ý. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc uống trong những trường hợp thật sự cần thiết, mẹ bầu cần phải tuân thủ theo đúng liều lượng mà bác sĩ chỉ định.
Dưới đây là một vài sản phẩm bác sĩ thường kê đơn để giảm mụn nhọt ở bà bầu:
- Dung dịch có khả năng sát khuẩn: Hexamidin 0,1%, Povidon-iodin 10%, Chlorhexidin 4%
- Những loại kháng sinh tại chỗ: Mỡ hoặc kem axit fucidic 2%, Kem silver sulfadiazin 1%, Mỡ neomycin, Mỡ mupirocin 2%
- Những loại kháng sinh toàn thân: Thuốc thuộc nhóm betalactam (Cloxacilin loại viên nang 250mg hoặc 500mg, thuốc bột để tiêm 250mg hoặc 500mg, Augmentin (amoxillin kết hợp cùng với axit clavulanic)), nhóm thuốc macrolid (Roxithromycin dạng viên 50mg hoặc 150mg, Azithromycin dạng viên 250mg hoặc 500mg, Axit fusidic viên 250mg, dung dịch treo 50mg/ml).
Một số sản phẩm hỗ trợ điều trị khác:
- Thuốc bôi có chứa Benzoyl Peroxide: Benzoyl peroxide là thành phần được sử dụng nhiều trong các mỹ phẩm trị mụn. Nó có tác dụng giúp giảm viêm, kháng khuẩn và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn hiệu quả. Khi sử dụng để chấm mụn nhọt, Benzoyl peroxide có khả năng làm khô dịch mụn, bong lớp sừng bên ngoài và tái tạo vùng da bị tổn thương nhanh chóng. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên lạm dụng Benzoyl peroxide, theo FDA, Benzoyl peroxide 5% là nồng độ cho phép mẹ bầu được sử dụng.
- Thuốc bôi có chứa Salicylic Acid: Theo FDA, Salicylic Acid là một loại BHA nhóm C và khá an toàn với phụ nữ có thai với nồng độ dưới 2%. Salicylic Acid có chức năng làm thông thoáng lỗ chân lông, hạn chế vi khuẩn sinh sôi gây mụn. Đồng thời, thành phần này cũng có khả năng tẩy da chết và làm mềm da, phù hợp để điều trị da bị tổn thương do mụn nhọt.
- Miếng dán mụn: Miếng dán mụn có thành phần chính là Hydrocolloid, một thành phần an toàn với mẹ bầu. Với chức năng tương tự miếng dán thuốc thu nhỏ, miếng dán mụn có khả năng gom nhân mụn và đẩy nhanh quá trình lành mụn hiệu quả.
Thông thường, cần khoảng 7 đến 10 ngày để điều trị tình trạng mụn nhọt bằng kháng sinh và thời gian để hồi phục hoàn toàn thì còn tùy vào cơ địa và sức khỏe từng người. Bà bầu bị nhọt nên tuân theo chỉ định và lưu ý của bác sĩ trong thời gian điều trị, tuyệt đối không được đổi loại thuốc hay thay đổi liều lượng để tránh tình trạng mụn nhọt không thuyên giảm mà còn nặng hơn.
Sử dụng các liệu pháp thiên nhiên
Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc kê đơn của bác sĩ, mẹ bầu cũng nên cân nhắc lựa chọn các liệu pháp lành tính từ thiên nhiên, chẳng hạn như:
Tinh dầu tràm trà
Dầu tràm trà từ lâu đã nổi tiếng với khả năng sát khuẩn, chống viêm, kháng nấm và ngăn ngừa tình trạng sẹo mụn.
Mẹ bầu thoa 2-3 giọt dầu tràm trà lên nốt mụn đều đặn khoảng 1-2 lần mỗi ngày, sau một thời gian ngắn cồi mụn sẽ trồi lên và giảm cảm giác đau đớn, sưng đỏ. Tuy nhiên, mẹ bầu nên thử trước để xem da mình có dị ứng với loại tinh dầu này không bằng cách bôi thử lên khu vực bàn tay.
Nha đam
Là một thành phần thiên nhiên được nhiều người viết đến với sự lành tính, dịu nhẹ thì gel nha đam cũng được sử dụng để điều trị và giảm mụn nhọt cho mẹ bầu. Thành phần vitamin A, C, B1, B2,… và các thành phần khác sẽ hỗ trợ giảm đau và kháng viêm hiệu quả.
Chỉ cần cho gel nha đam lên khu vực nốt mụn, để yên trong khoảng 15 đến 20 phút rồi rửa sạch lại với nước. Bên cạnh đó, nếu bạn muốn tự làm phần gel nha đam để đảm bảo nguyên chất cũng có thể xay nhuyễn phần thịt nha đam rồi lọc lấy gel, lưu ý gel nha đam cần được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và chỉ dùng trong 3-4 ngày. Kết hợp nha đam với mật ong hoặc đường phèn cũng là phương pháp làm mát và dịu mụn nhọt hiệu quả.
Rau diếp cá
Các tinh chất từ rau diếp cá có tính kháng viêm, kháng khuẩn và giúp lành vết thương hiệu quả.
Để giảm tình trạng mụn trên da từ rau diếp cá, bà bầu bị nhọt hãy rửa sạch và giã nát 10-12g rau diếp cá, sau đó đắp trực tiếp lên vùng da bị nhọt đã làm sạch. Sau 15-20 phút, mẹ bầu rửa lại mặt với nước sạch.
Những lưu ý khi trị mụn nhọt cho mẹ bầu
Mặc dù bà bầu bị nhọt cũng không phải là một bệnh trạng nguy hiểm, tuy nhiên không nên chủ quan để tránh tình trạng nặng hơn dẫn đến những biến chứng khác và ảnh hưởng đến thai nhi. Vậy nên, để quá trình điều trị diễn ra một cách suôn sẻ và an toàn thì mẹ bầu hãy lưu ý đến những vấn đề sau:
- Không nên tự cạy hay nặn mụn tại nhà.
- Nên hạn chế dùng tay chạm vào mụn nhọt, trong trường hợp bắt buộc thì cần phải rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào nhọt.
- Tuyệt đối không nên tự ý dùng các loại thuốc hay kem trị mụn nhọt, kem trộn hay kem chế,… cũng như không nên tự mua các loại thuốc có chứa isotretinoin, thuốc điều tiết nội tiết tố, thuốc kháng sinh cyclin mà không hỏi qua ý kiến của bác sĩ.
- Không nên sử dụng các loại thuốc trị mụn, thuốc có khả năng gây lột sừng hay những sản phẩm là dẫn xuất từ Isotretinoin, vitamin A, Tetracycline,…
- Bổ sung các loại thực phẩm hạ nhiệt, trái cây hay rau củ làm giảm nhiệt trong cơ thể, chẳng hạn như các loại rau xanh, đậu xanh, đậu đen, bưởi, thanh long, dưa, dứa,…
- Nên uống đủ nước mỗi ngày vì không chỉ giúp thanh lọc cơ thể mà còn thúc đẩy cho quá trình trao đổi chất diễn ra thuận lợi hơn.
Tóm lại, nếu bà bầu bị nhọt, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào.
Đối với những mẹ bầu chưa bị nổi mụn nhọt, nên chủ động có những phương pháp phòng ngừa từ sớm. Bởi vì trong thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ bầu thường rất yếu. Chính vì thế, không thể đảm bảo phòng ngừa được 100% khả năng mẹ bầu không bị mọc mụn nhọt. Tuy nhiên, thực hiện tốt một số biện pháp sau cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm tụ cầu khuẩn, như:
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng. Việc này không chỉ giúp mẹ giảm được nguy cơ bị mọc mụn nhọt, mà còn giúp loại bỏ được nhiều nguy cơ của các loại dịch bệnh nguy hiểm khác. Trong trường hợp không thể rửa tay thường xuyên, mẹ bầu cũng có thể thay thế bằng những loại nước rửa tay khô. Lưu ý không chọn những sản phẩm có chứa quá nhiều cồn.
- Nếu bị thương, hãy đảm bảo luôn giữ cho vết thương được sạch sẽ và khô thoáng. Việc này sẽ không cho vi khuẩn tụ cầu vàng có khả năng sinh sôi, phát triển.
- Không dùng chung dụng cụ cá nhân với người bị nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng.
- Duy trì lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý. Điều này không chỉ giúp nâng cao sức đề kháng, đem lại sức khỏe cho mẹ bầu, mà còn hỗ trợ thai kỳ khỏe mạnh hơn.
- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ hằng ngày.
- Không sử dụng những sản phẩm gây kích ứng cho làn da.
- Nâng cao thể trạng bằng những hoạt động nhẹ nhàng.
FAQ – Một số câu hỏi thường gặp về bà bầu bị nhọt
Bên cạnh những thông tin về bà bầu bị nhọt đã được kể trên, bạn cũng nên tham khảo một vài thắc mắc phổ biến của mẹ bầu như dưới đây.
Một số loại thực phẩm mẹ bầu nên kết hợp vào chế độ ăn hằng ngày để cải thiện làn da và ngăn chặn tình trạng mụn nhọt, như: Một số phương pháp đơn giản mà mẹ bầu nên áp dụng để trị thâm sau khi lành mụn nhọt như:
Qua bài chia sẻ trên, mong rằng sẽ giúp các mẹ bầu giải đáp được thắc mắc bà bầu bị nhọt có sao không, và cách điều trị chúng an toàn cho bà bầu. Hy vọng các mẹ đã có thêm cho mình những kiến thức hữu ích, là hành trang cần thiết để quá trình mang thai được suôn sẻ và dễ dàng hơn.
Thông tin đáng tin cậy từ Felisa
Khi thực hiện các bài viết trên website, mục đích của chúng tôi là: bất kỳ bố mẹ nào cũng có thể tiếp cận được với các nguồn thông tin chính xác.
Tất cả các bài viết của chúng tôi được nghiên cứu kỹ lưỡng và dựa trên những dữ liệu mới nhất từ các nguồn học thuật uy tín và đáng tin cậy. Chúng tôi xây dựng các bài viết này cùng với các cố vấn chuyên môn là các bác sĩ thuộc chuyên khoa Sản phụ tại ĐH Y Dược TPHCM & ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ thuộc chuyên khoa Da liễu tại ĐH Y Dược TPHCM.
Xem thêm: Quá trình biên tập của chúng tôi